نوار تیپ و یا نوار آبیاری نوعی از لوله پلی اتیلن نرم است که از آن در کشاورزی و برای آبیاری زمین ها، مزارع و باغات استفاده می شود. این نوار ها دارای قطره چکان هایی برای رساندن آب به گیاهان بوده و از این طریق آبیاری را بسیار آسان کرده و بهره وری را بالا می برند. نوار تیپ دارای انواع مختلفی است و کاربرد ها و ویژگی های متفاوتی دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
نوار تیپ یا نوار آبیاری همانطور که از نامش پیداست برای آبیاری مورد استفاده قرار می گیرد. این نوار ها از جنس پلی اتیلن ساخته شده ولی منعطف بوده و قابلیت جمع شدن و انعطاف پذیری دارند. بسته به نوع و مدل، نوار آبیاری تهیه شده در فواصل مشخصی دارای روزنه هایی برای خروج آب است و از این طریق موجب آبیاری گیاهان و درختان موجود در مزارع می شود.
نصب و استفاده از نوار تیپ بسیار ساده بوده و نیاز به نیروی متخصص ندارد. این نوار ها در شرایط فشار کم آب هم به خوبی کار می کنند و به همین دلیل در نواحی که آب در آن ها کم بوده و یا از قنات و دیگر سر چشمه ها و بدون کمک پمپ برای آبیاری استفاده می کنند نیز بسیار مناسب هستند.
نوار تیپ و یا نوار آبیاری بسته به نوع و جنس آن دارای انواع مختلفی است که شما می توانید بسته به کاربری و حجم آب مورد نیاز از میان آن ها انتخاب کنید. نوار آبیاری دارای مدل های بسیار مختلفی بوده و در ادامه به معرفی دو نوع از آن ها خواهیم پرداخت.
این مدل از نوار تیپ برای استفاده بر روی سطح زمین کاربردی است. جنس پلی ایتلن این نوار ها سبک تر بوده ولی در مقابل نور خورشید، گرما و سموم مقاوم هستند. از این مدل نوار آبیاری برای آبیاری فصلی استفاده می شود و پس از اتمام فصل محصول نوار ها جمع شده و در انبار نگهداری می شوند. نصب این مدل نوار آبیاری بسیار ساده بوده و بهمین دلیل کاربرد های بسیار زیادی در کشاورزی دارند. این نوار ها قابلیت نصب معلق را نیز دارا می باشند.
این مدل نوار تیپ در مقایسه با نوار های سطح زمین مقاوم تر و قوی تر بوده و برای دفن شدن زیر زمین طراحی شده اند. مقاومت بیشتر به شما این امکان را می دهد تا با دفن نوار در دل خاک از خوردگی و پارگی آن جلوگیری کنید و در کنار آن آب به شکل زیر خاکی به ریشه گیاه رسانده می شود. با استفاده از این نوار آبیاری تبخیر شدن آب به کمترین سطح خود رسیده و بدین شکل میزان بهره وری و صرفه جویی در مصرف آب افزایش پیدا می کند. با توجه به دفن شدن این نوار ها در یک خط، پس از اتمام فصل آبیاری می توانید آن ها را به راحتی از داخل زمین خارج کرده و زمین را برای شخم زدن آماده کنید.
پس از معرفی دو مدل اصلی نوار آبیاری حال دو دسته از مدل های قطره چکان موجود در بازار را معرفی خواهیم کرد.
نوار تیپ درزدار، از مسیری به شکل زیگزاگ ( مانند زیپ) در بغل خود استفاده می کند که باعث شکسته شدن فشار آب شده و از این طریق قطرات به وسیله درزها خارج شده و به پای گیاه می رسد که به اصطلاح به آن درب از بغل می گویند. این مدل نوار تیپ معمولا در میان نوار های تولید داخل دیده می شوند.
این نوع نوار تیپ برخلاف مدل درز دار از قطره چکان های کوچک که با فواصل معین از هم قرار گرفته اند ساخته می شود. این مدل های نوار آبیاری معمولا در میان نوار های وارداتی و خارجی به چشم می خورند و بسته به نوع قطره چکان و جنس لوله ها قیمت های گرانتری دارند. به دلیل استفاده از قطره چکان و آبیاری تحت کنترل این نوع نوار آبیاری بهره وری بالاتری دارند.
نوار آبیاری و یا نوار تیپ بسته به نوع خود نوار و قطره چکان دارای ویژگی های خاصی است که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
همانطور که در بالا اشاره شد نوار آبیاری ویژگی های مختلفی دارد. با توجه به ویژگی های مختلف این محصول به مزایای استفاده از آن ها برای آبیاری اشاره خواهیم کرد.
اگر می‌خواهید در یک منطقه کوچک آبیاری انجام دهید، از آبیاری قطره‌ای میکرو اسپری استفاده کنید. میکرو اسپری برای درختان و گیاهانی مناسب است که ریشه آن‌ها بسیار بزرگ است. برای آبیاری قطره‌ای زیرسطحی، نیز یک نوار آبیاری زیر خاک و ریشه گیاه دفن می‌کنند که کار آبیاری را انجام می‌دهد. این روش، برای جاهایی که منابع آب محدود بوده و قصد دارند یک ردیف محصول را آبیاری کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای دانستن اینکه چه نوع سیستم آبیاری قطره‌ای را انتخاب کنید، بایستی شرایط خاک، آب، محصول و… را در نظر بگیرید.
پمپ و شیرآلات در سیستم آبیاری قطره ای به صورت دستی یا خودکار کار می‌کنند. داشتن فیلتر در سیستم آبیاری قطره‌ای اهمیت زیادی دارد، اغلب دستگاه‌های آبیاری قطره‌ای در قسمت نوار تیپ، دارای فیلتر بوده که ذرات کوچک جلوی عبور جریان آب را نگیرند. برخی از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای نیز بدون فیلتر هستند. چرا که آب ورودی به آن‌ها آب آشامیدنی و تصفیه شده است.
البته در نظر داشته باشید ضمانت این تجهیزات، صرفا بر اساس فیلتر آن‌ها است. بنابراین توصیه می‌کنیم از سیستم آبیاری قطره‌ای دارای فیلتر استفاده کنید. استفاده بهینه از آبیاری قطره‌ای می‌تواند تا حد زیادی از مصرف آب جلوگیری کرده و آن را بهینه کند. چرا که آب دقیقا به ریشه می‌ریزد.
در آبیاری قطره‌ای با نوار، از لوله‌های دارای قطره چکان استفاده می‌کنند که جداره نازکی دارند. ضخامت این جداره معمولا بین 0.1 تا 0.6 میلی‌متر است تا قطرات آب از میان این قطره چکان، کار آبیاری را انجام دهند. جنس تیپ از جنس لوله پلی اتیلن است که آن را در برابر اشعه ماورا بنفش و نور خورشید، تغییرات دمایی، پوسیدگی و مواد شیمیایی درون خاک محافظت کرده است. انواع لوله پلی اتیلن برای آبیاری قطره‌ای را میتوانید در لوله آنلاین مشاهده کنید. با وجود تنوعی که در ضخامت‌های تیپ وجود دارد، این نوارها ضخامت کمی دارند. با این حال قابلیت تحمل فشار در آن‌ها بسیار بالا است. اگرچه لوله پلی اتیلن، سخت و غیر انعطاف پذیر است، اما نوارهای تیپ، نرم بوده و به شکل مسطح هستند. ضخامت این نوارها 150، 175، و 200 میکرون و در طول‌های 1000، 1500، و 3000 متری میتوانید آن‌ها را استفاده کنید. ضخامت کم نوار تیپ‌ها باعث شده وزن کمی نیز داشته باشند که ویژگی منحصر به فرد رول تیپ‌ها محسوب میشود.
فشار آبدهی بین 0.5 تا 2 اتمسفر است. دبی قطره چکان‌هایی که روی نوار تیپ وجود دارند، دارای انواع 0.8، 1.3، 1.5، 1.6، 2، 2.5 و 3.8 لیتر بر ساعت است.
به دو روش کلی میتوانید نوار تیپ‌ها را نصب کنید.
آبی که به نوار تیپ وارد میشود، می‌تواند از منبع چاه یا هر منبع دیگری باشد اما در نظر داشته باشید که حتما از ایستگاه پمپاژ و فیلتر در مسیر روزنه‌های تیپ استفاده کنید که گل و لای و ذرات ریز موجود در آب، باعث گرفتگی نوار تیپ نشود. به این ترتیب عمر نوار تیپ هم بیشتر شده و آب به صورت یکنواخت از نوار خارج میشود.
نوارهای تیپ بایستی به صورت دوره‌ای از روی زمین جمع آوری شود که سطح آن با خار و خاشاک پوشانده نشود. چرا که ممکن است با وجود خاک روی نوار، گیاه روی آن رشد کند و ریشه آن باعث اتصال نوار تیپ به زمین شود. از طرفی در صورتی که نوار تیپ را در عمق خاک دفن میکنید، بایستی در نظر داشته باشید که از آسیب جوندگان و موجودات زیرخاکی در امان بماند. قبل از استفاده از نوار تیپ از کارکرد صحیح آن مطمئن شوید، چرا که بعد از توسعه آن در سطح مزرعه یا باغ، امکان رفع عیب وجود ندارد و به سختی امکان پذیر است. بعد از پایان هر فصل، نوارها بایستی از سطح مزرعه جمع آوری شوند که برای کاشت در فصل بعد به مشکل برنخورند. نوارها بایستی در راستای شیب مزرعه و همسو با باد باشند. همچنین فاصله تیپ‌ها باید یکسان و به اندازه باشد که با باد جابه‌جا نشوند و به قسمت زیرین لوله رود. علاوه بر اینکه کودهای محلول بایستی به طور یکنواخت در مزارع تزریق و پخش شود، به این ترتیب ادوات کشاورزی نیز راحت‌تر در بین ردیف‌ها حرکت می‌کنند. خوبی آبیاری قطره‌ای نواری این است که هدر رفتن آب با خیس شدن اضافی برگ‌ها به حداقل رسیده و از سوختگی برگ‌ها جلوگیری میشود.
کلاف نوارهای تیپ را در فاصله 50 سانتی متری از سطح زمین نگه دارید. نوارها نباید روی زمین کشیده یا با ابزار تیز برخورد کنند.
قبل از نصب نوار تیپ، مزرعه یا باغ بایستی شخم زده شود که کلوخ و سنگ درشت در سطح مزرعه نباشد. سطح زمین بایستی دارای شیب زیر یک درصد باشد اما مسطح نیز نباشد. قبل از اتصال نوار تیپ به لوله، حتما لوله اصلی را شستشو دهید. برای این کار، سیستم آبیاری را روشن کرده و درپوش‌های ته خط را باز کنید. چیدمان و آرایش لوله‌های اصلی، مانیفولدها، ایستگاه‌های پمپاژ همگی به یک محاسبه فنی و دقیق نیاز دارد که توسط متخصص انجام میشود.
نوار آبیاری پلاک دار در زمین‌های شیب دار قابل استفاده بوده و مشکل باز شدن دوخت را در نوارهای آبیاری درزدار ندارد. این نوارها عمر بیشتری نسبت به نوارهای آبیاری درزدار دارند. در نوارهای آبیاری پلاکدار شما میتوانید پلاک‌های PC روی آن‌ها نصب کنید تا از خاصیت شویندگی و تنظیم کننده آبدهی آن نیز استفاده کنید.
در نوارهای آبیاری درزدار، قطره چکان وجود ندارد اما دارای درزهای زیگزاگی است که فشار آب را گرفته و قطرات آب از این درزها خارج میشود. این نوارها را برای کشت‌های مختلف میتوانید استفاده کنید. نوع محصول و کشتی که انتخاب میکنید به فاصله نوارها بستگی دارد که با این نوع نوار میتوانید تراکم کشت زیادی داشته باشید.
با وجود نوسانات قیمتی که در بازار وجود دارد، این دسته از محصولات نیز درگیر همین نوسانات هستند و تغییرات دائمی دارند. با این وجود شما میتوانید در لوله آنلاین درخواست خود را ثبت کنید تا کارشناسان لوله آنلاین با شما تماس گرفته و قیمت روز بازار را به شما اعلام کنند
نوار تیپ آبیاری در حالت کلی به سه دسته تقسیم میشوند
نوار تیپ درزدار یا بغل دوخت مسیر زیگزاگ شکل در بغل آن وجود دارد
نوار تیپ پلاک دار دارای قطره چکان تخت می باشد.
دارای یک نوار یا استریپ در وسط تیپ می باشد.
در این قسمت باید مشخصات نوار آبیاری پلاک دار را بنویسیم
فضای سبز مزارع، گلخانه ها مناسب برای کشت های نخود، عدس، لوبیا، ماش، نخود فرنگی
برای کشت غلاتی همچون گندم، جو و برنج عالی می باشد.
مناسب برای محصولات صیفی و سبزی مانند سیب زمینی، هندوانه، پیاز، کدو، بادمجان، گل کلم و کاهو فلفل هویج خیار بادمجان
یا گیاهان دیگری مانند چغندرقند، پنبه، نیشکر، سویا، آفتابگردان، ذرت، کلزا
1. کشاورزانی که زمین هایشان آب شور دارند به این نکته باید توجه کنند که آب شور منجر به گرفتگی روزنه های نوار تیپ می شود
2. نیاز آبی گیاه را صحیح برآوردن کنید
3. نوار تیپ پلاک دار را بر روی شیب بالای 2 درصد اجرا نکنید، زیرا بازدهی و یکنواختیآن کاهش می یابد.
4. نوار آبیاری قطره پلاکدار را می توان در عمق 5 تا 1۵ سانتی متر اجرا کرد.
5. از سیستم فیلتراسیون 120 استفاده گردد.
1. در هنگام اجرای پروژه نوار تیپ، نوار را نباید بر روی زمین کشید چون اشیاء نوک تیز و انواع خارها باعث سوراخ شدن نوار تیپ میشود.
2. پس از عملیات کوددهی بلافاصله آب را قطع نکرده و حدود 30 دقیقه بگذارید آب در شبکه آبیاری قطره‌ای در جریان باشد تا سموم مانده در نوار تیپ به طور کامل تخلیه شود.
3. به صورت مداوم و دوره ای فشار پشت قطره چکان را اندازه گیری کنید
4. در صورت گرفتگی انتهای مسیر لوله را باز کرده و اسید مناسب گرفتگی عملیات شستشو بریزید
5. در هنگام نصب انتهای مسیر را حتماً بسته نگه دارید
6. در صورت آسیب دیدن تیپ از رابط برای تعمیر استفاده کنید
7. پس از تمام شدن فراینده نصب و اجرا انتهای لترها را باز کرده و جریان را وصل کنند تا مسیر پاک شود.
8. از نگهداری نوار های تیپ آبیاری در فضای غیر مسقف به خصوص در معرض تابش نور خورشید برای مدت طولانی جلوگیری کنید.
9. در مناطقی که سرعت باد شدید است و موجب جابجایی نوار می گردد باید نوار های تیپ را با میخ پلاستیکی در فاصله مناسب فیکس کنید.
10. در صورتی که دمای زمین شما تغییرات زیادی دارد نوار باید زیر خاک نصب شود
11. اگر زمین شما در طی فصل تگرگ های زیادی دارد بهتر است که نوار ها در زیر خاک استفاده کنید.
12. اگر آب منطقه شما شور است باید از فیلتر برای جلوگیری از گرفتگی درزهای تیپ و قطره چکان استفاده کنید
1.نصب آسان و سریع
2.حمل راحت نوار به دلیل سبکی وزن
3.قابلیت نصب بر روی خاک و زیر خاک
4.صرفه جویی بسیار زیاد در مصرف آب و افزایش سطح زیر کشت
5.افزایش بهره برداری از محصول و جلوگیری از گسترش و رشد علف های هرز در زمین
6.عدم چسبیدگی جلبک و رسوبات معدنی به خاطر جنس پلیمتری مخصوص
7. داشتن دبی یکسان و اختلاف میزان آبدهی بسیار ناچیز در طول لترانها
8. یکنواختی کیفیت محصولات
9. بالا بردن عملکرد محصول
10. قابل استفاده در زمین های غیر مسطح
آبدهی نوارهای تیپ پلاک دار (QUEEN DRIP) معمولاً از 8/. لیتر الی 6/2 لیتر در ساعت می باشد.
1. نوار تیپ را در پایان فصل کشت جمع آوری کنید
پس از پایان دوره بهره برداری بایستی نوارهای تیپ را از سطح مزرعه جمع‌آوری کرده تا باعث آلودگی مزرعه نگردد، از این نوارها می توان برای کشت مجدد استفاده کرد.
2. نوار آبیاری تیپی را که در زیر خاک هستند خشک جمع کنید
اگر نوار تیپ را در زیر خاک استفاده کرده اید بهتر است برای راحتی کار و خراب نشدن نوارهای تیپ آبیاری کشاورزی یک نوبت آبیاری کرده تا خاک روی نوار مرطوب و نرم شود.
1.جلوگیری از زاویه دار شدن نوار
2.نیاز به هزینه های اولیه راه اندازی زیاد
نوار تیپ را می توان به راحتی و با تنوع بالا به شبکه آبیاری خود متصل کرد از جمله این روشها می توان به
1.اتصالات تک به لوله ۱۶
2.اتصالات تیپ به لی فلت
3.اتصالات تیپ به تیپ
لوله پلیکا یا همان لوله پی وی سی (PVC) نوعی از لوله های پلاستیکی است که بیشترین کاربرد را در امر انتقال آب، فاضلاب و حتی سیم کشی های زیر زمینی دارد. لوله پی وی سی که به دلیل نام سازنده خود در ایران به لوله پلیکا نیز معروف شده است یکی از پرکاربردترین و بهترین مدل های لوله است که تقریبا در هر موردی برای این لوله ها کاربردی مهم و تاثیر گذار تعریف شده است. در این متن سعی خواهیم کرد توضیح کاملی در خصوص لوله پلیکا و یا همان لوله پی وی سی ارائه کنیم تا با انواع، مزایا و موارد مهم در رابطه با این لوله ها به شکل مناسبی آشنا شوید.
لوله پی وی سی به دلیل نام سازنده خود که شرکت پلیکا نام داشته به اسم لوله پلیکا معروف شده است. این لوله ها که معمولا سیاه رنگ هستند، به دلیل تنوع بسیار زیاد خود تقریبا برای هر کاری یک مدل مخصوص دارند که در مقایسه با جنس های دیگر بسیار مناسب و کاربردی هستند. این لوله ها از پلاستیک فشرده ساخته شده اند و بسته به نوع خود دارای ضخامت و انعطاف پذیری متفاوتی هستند. لوله پلیکا به دلیل مزایای بسیار زیادی که در مقایسه با لوله های فلزی و سیمانی دارد به سرعت جای خود را در صنعت، کشاورزی و ساختمان سازی باز کرده و بی یکی از پر کاربردترین اجناس مبدل شده است.
لوله پی وی سی از پلیمری با 43 درصد هیدروکربن و 57 درصد کلر تشکیل شده است و از پلیمریزاسیون مونومر وینیل کلراید ساخته می شود. در کارخانه لوله پلیکا، این مونومر از کلر دار شدن مستقیم اتیلن، با استفاده از کاتالیزور و سپس پیرولیز شدن اتیلن دی کلرید در واحد شکست گرمایی که توسط سیستم هایی بر پایه نفت یا هیدروکربن های گاز طبیعی نظیر اتان، پروپان یا بوتان کار می کند، حاصل می شود. لوله های پی وی سی سخت یا همان لوله یو پی وی سی (U-PVC) نیز به وسیله فرآیند فشاری و دمایی پودر خام پی وی سی تولید می شوند. برای تولید لوله پلیکا از دو فرآیند اصلی استفاده می شود که شامل اکستروژن برای تولید محصولات پیوسته نظیر لوله پی وی سی و قالب گیری برای محصولات مجزا نظیر اتصالات می شوند. اکسترودر به عنوان قلب فرآیند تولید لوله پی وی سی دارای یک سیلندر با المنت های حرارتی قابل کنترل است که در آن مارپیچ های دقیقی به گردش در می آیند.
همانطور که می بینید لوله پلیکا از طریق فرآیند های پیچیده شیمیایی و توسط پلیمرهای خاصی از پلاستیک تولید می شود و البته فرآیند معرفی شده در بالا فقط برای ساخت لوله پی وی سی معمولی و همچنین لوله پی وی سی سخت کاربرد دارد و برای ساخت مدل های دیگر لوله پی وی سی و همچنین اتصالات آن ها از فرآیند های دیگری استفاده می شود تا لوله خاصیت مهم آن مدل را به دست آورد.
لوله پلیکا و یا همان لوله پی وی سی از نظر شکل ساخت و همچنین خواص دارای مدل های مختلفی است که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
لوله های M-PVC (ام پی وی سی) ساخته شده از پلی وینیل کلراید اصلاح شده با خواص بهینه هستند که با افزودن اصلاح کننده ساخته شده و لوله هایی با خواص مکانیکی بالا از جمله سختی و مقاومت هستند. این لوله ها نسبت به ضربه مقاومت بالایی دارند و کاربرد گسترده ای نیز در بخش لوله های پوشش سیم های فشار قوی و تصفیه آب دارند. ضخامت دیواره این لوله ها کمتر از لوله های یو پی وی سی است و به همین دلیل مواد کمتری در طول فرایند تولید استفاده شده که منجر به تولید محصولی سبکتر می شود.
ماده ای که U-PVC (یو پی وی سی) نامیده می شود به پلی وینیل کلراید نرم نشده (سخت) اشاره دارد. اگر علامت یو در مقابل پی وی سی استفاده شود بدین معنی است که در فرمولاسیون ساخت آن به هیچ وجه از نرم کننده استفاده نشده است. این لوله های سخت دارای مقاومت بسیار زیادی هستند و کاربرد های بسیار زیادی در جا به جایی آب و سیالات دارند.
اصطلاح O-PVC (او پی وی سی) به پلی وینیل کلراید آرایش یافته اطلاق می شود. در فرآیند تولید، لوله ای با دیواره ضخیم در دمای مورد نظر تولید می شود. فرآیند ایجاد آرایش یافتگی نیز در جهت های محیطی و محوری تحت شرایط کنترل شده شروع می شود. پس از ایجاد آرایش یافتگی، لوله به سرعت تا دمای محیط خنک می شود. این آرایش یافتگی منجر به بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی لوله شده و این لوله ها را در مقابل خراش و ترک مقاوم تر می سازد. کاهش ضخامت دیواره منجر به صرفه جویی در مواد و انرژی نیز می شود. این لوله ها 35 درصد سبک تر از نمونه های مشابه خود بوده و از قابلیت حمل و نقل آسان تری بهره می گیرند.
اگر در لوله های پی وی سی از نرم کننده استفاده شود، به آن آمیزه پی وی سی نرم گفته می شود. در بعضی موارد آن را با P-PVC (پی وی سی پی) نیز نشان می دهند. در این لوله ها مقدار قابل توجهی نرم کننده استفاده می شود، تا محصول بدست آمده نرم و قابل انعطاف باشد.
لوله های C-PVC (سی پی وی سی) یا لوله های پلی وینیل کلراید کلرینه شده برای انتقال سیالات داغ مورد استفاده قرار می گیرند و قادر به تحمل دمای بالایی هستند. این لوله ها به علت داشتن گروه کار بیشتر مقاومت بیشتری در برابر رشد جلبک و باکتری دارند.
به طور کلی تر لوله پلیکا به سه دسته تقسیم می شود که در ایران نیز شناخته شده تر هستند.
این نوع لوله ها برای بخش تهویه و انتقال آب باران (ناودان) مجتمع ها و مکان های مسکونی به کار می روند.
برای محافظات ساختمان و بخش های فاضلابی مجموعه ها بسیار پرکاربرد محسوب می شوند.
برای محافظت از کابل های برق، انتقال اسیدها و بازها و در کارخانه های بزرگ در جهت سیستم فاضلابی به کار می روند.
این لوله را در موارد زیر میتوانید استفاده کنید:
